Een leven met (jonge) kinderen voelt regelmatig als jongleren bij windkracht 5. Veel ouders worstelen met alle spreekwoordelijke ballen van: werk, de zorg voor de kinderen, je partnerrelatie, vriendinnen onderhouden, sporten en dan probeer je ook nog ergens tussendoor een tijd voor jezelf te nemen. Iets wat er te vaak bij inschiet en soms voelt als een mission impossible. Misschien is dit voor jou ook herkenbaar. Weet dat je niet de enige bent.
Inmiddels werk ik (Loes Waanders) ruim 14 jaar als orthopedagoog (MSc.) gespecialiseerd in werkende ouders die zoeken naar meer rust in de opvoeding, werk en in hun hoofd. Een veel gehoorde uitdaging is: hoe zorg ik ervoor dat ik tijd maak voor mezelf én ik daar op die momenten ook echt van kan genieten? Want een kop koffie drinken in de zon is leuk, maar als je onbewust nog steeds bezig bent met jouw to-do lijst of er hangt een dreinende peuter aan je been dan is er weinig sprake van ontspanning. En die ontspanning is cruciaal, juist in deze prikkelrijke maatschappij en in een hectisch gezinsleven.
Waarom is tijd voor jezelf nemen zo belangrijk?
Allereerst hebben momenten van ‘niets doen’ een positieve werking op je hersenen. Tijdens momenten van ontspanning activeer je een deel van je hersenen (het zogenaamde default mode network) dat helpt bij creatief denken, het oplossen van problemen en het behouden van een gezonde emotionele balans. Het draagt eraan bij dat je alle prikkels en ervaringen van die uren daarvoor, kan verwerken. Wanneer je altijd maar ‘aan’ staat dan werkt dit eigenlijk hetzelfde als een emmer die onder een druppelende kraan staat. Op een gegeven moment is de emmer vol en dan loopt hij over. Dat gebeurt ook bij jou wanneer je altijd maar van het ene naar de andere rent.
Daarnaast raakt ook jouw zenuwstelsel overbelast, wat kan leiden tot een toename van stresshormonen, zoals cortisol. Op de lange termijn zorgt dit niet alleen voor fysieke en mentale uitputting, maar het is ook van invloed op je geduld en reacties, bijvoorbeeld in interactie met je partner en kinderen. Misschien herken jij het ook dat je na een drukke werkdag in je hoofd nog zo vol zit met je werk, dat je het gehuil van jouw kind nauwelijks kan hebben en direct op geïrriteerde manier reageert met: “Stop met huilen”. Iets waar je daarna een rotgevoel aan overhoudt. Of jouw partner die op neutrale toon vraagt: “Hoelaat gaan we eten?” waarop jij direct uitvalt met: “Als het niet snel genoeg gaat, dan kook je toch lekker zelf?!”. Als je kijkt naar hoe ons stresssysteem werkt, dan is die reactie goed te verklaren. Want wanneer we veel stress ervaren, schieten we over naar onbewuste manieren van reageren. En dat zijn meestal niet de meest gezellige manieren van reageren.
Welke impact heeft dit op je relatie?
Als we kijken naar het belang van zelfzorg, is het interessant om ook te begrijpen hoe deze momenten van ontspanning niet alleen bij jou zorgen voor meer rust en positiviteit, maar dit ook een diepgaand effect heeft op de relatie met je partner.
Ten eerste neem je vanuit een staat van rust en ontspanning het gedrag en de reacties van je partner heel anders waar. In een staat van ontspanning zijn we namelijk veel meer geneigd om het gedrag en reacties van anderen positiever te interpreteren, wat op zijn beurt de verbinding met je partner versterkt.
Een tweede heel interessant effect is het zogenaamde ‘coregulatie’. Coregulatie houdt in dat jouw emotionele toestand en fysiologische reacties worden beïnvloed door de interactie met anderen, en vice versa. Het gaat dus om de wederzijdse invloed van emoties en lichaamsreacties tussen individuen in een relatie. Als jij bijvoorbeeld ontspannen en kalm bent, kan dit een kalmerend effect hebben op de persoon met wie je in contact bent, en omgekeerd.Als mensen zijn we namelijk in staat om elkaars fysieke en emotionele toestand op een positieve manier te beïnvloeden. Dit betekent concreet dat wanneer jij goed voor jezelf zorgt en emotioneel in balans bent, dit een kalmerend effect heeft op je partner. Jullie beïnvloeden elkaars emotionele toestand op een positieve manier.
Daarnaast werkt dit ook door op jullie kind(eren). Laat jij zien dat je goed voor jezelf kan zorgen (voordat jouw emmer overloopt), dan geef je dit onbewust ook mee aan jouw kind. Maar hoe pak je dat aan?
Zo maak je tijd voor jezelf in jouw drukke leven als werkende ouder
Tune regelmatig bij jezelf in hoe jij je voelt. Een van de hoofdredenen dat we massaal onze grenzen overgaan is dat we op de automatische piloot doordenderen. Wen jezelf aan om je een paar keer per dag deze vraag te stellen: “Hoe voel ik mij?”. Bijvoorbeeld op vaste momenten voorafgaand aan de maaltijd. Zo krijg je sneller zicht op eventuele onrust waar je vervolgens actie op kan ondernemen.
Merk je onrust? Weet dat jij je ademhaling altijd bij je hebt. Jouw ademhaling heeft namelijk direct invloed op parasympatische zenuwstelsel wat verantwoordelijk is voor rust en ontspanning. Langer uitademen dan inademen is een simpele oefening die je kan inzetten. Ook hierbij geldt weer: bouw dit in je dag in zodat je het niet alleen doet als je al bijna op ontploffen staat.
Doe 1 ding tegelijk. Kinderen die monotasken van nature. Maar hoe ouder we worden, hoe meer activiteiten we combineren. Dit vraagt enorm veel cognitieve inspanning. Oefen vaker met 1 ding tegelijkertijd doen, bijvoorbeeld een gesprek voeren met je partner met de t.v. en telefoon uit (beeld). Of koken zonder een podcast te luisteren.
Kijk eens wat deze tips met jou doen. Uit ervaring weet ik dat er veel ouders zijn die worstelen met het vinden van een goede balans tussen gezin en werk. Op mijn blogpagina deel ik daarom betrouwbare en bewezen effectieve tips die jou hierbij helpen op basis van 14+ jaar werkervaring als orthopedagoog (MSc.). Daarnaast deel ik ook op Instagram tips die je eenvoudig in jouw gezin kan toepassen en jou helpen naar meer rust en plezier! Leuk om je daar te zien!